Төв аймгийн гадаргын усны чанарын 2022 оны 06 дугаар сарын тойм

Төв аймгийн гадаргын усны чанарын

2022 оны 06 дугаар сарын тойм

1. Гадаргын усны чанар

Гадаргын усны хяналт-шинжилгээний хөтөлбөрийн дагуу Төв аймгийн Байгаль орчны шинжилгээний лаборатори нь 2022 оны 06 дугаар сард Туул-Лүн, Туул-Заамар хяналт шинжилгээний цэгүүдээс усны сорьц авч,химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүд: усан орчин (pH), усны цахилгаан дамжуулах чанар (EC), жинлэгдэх бодис (Ж/б), перманганатын исэлдэх чанар (ПИЧ), хатуулаг, кальци (Ca), магни (Mg), натри болон калийн ион (Na+K), сульфат (SO₄), хлор (Cl), гидрокарбонат (HCO₃), эрдэсжилт, аммони (NH₄), нитритийн азот (NO₂), нитратын азот (NO₃), фосфор (P), фтор (F), нийт төмөр (Fe) зэргийг тодорхойллоо.

2022 оны 06 дугаар сард хийсэн Төв аймгийн гадаргын усны шинжилгээний дүнг усны чанарын гол үзүүлэлтүүдээр MNS4586-1998 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламжтай харьцуулан 1 дүгээр хүснэгтэд үзүүллээ.

                                                                                                                    1 дүгээр хүснэгт

Туул гол Туул-Лүн хяналт-шинжилгээний цэгээс сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Туул-Лүн голын усны эрдэсжилт 227.5 мг/л, MNS 4586-98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламж (цаашид ХА гэх)-аас Туул-Лүн цэгээс авсан сорьцонд  нитритийн азотын агууламж 0.36 мгN/л буюу ХА-аас 18 дахин давсан, Туул-Заамар цэгээс авсан сорьцонд нитритийн азотын агууламж 0.11 мгN/л буюу ХА-аас 5.5 дахин давсан  бохирдолтой байлаа.

2. Хаягдал бохир усны хяналт-шинжилгээ

2022 оны 06 дугаар сарын 17 нд, Төв аймгийн Зуунмод сумын “Төв-Чандмань” ДЭХГ-н  хаягдал ус цэвэрлэх байгууламж /цаашид ЦБ гэх/-ийн орох, гарах цэгээс авсан хаягдал бохир усны 2 сорьцонд химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүд: усан орчин (pH), жинлэгдэх бодис (Ж/б), биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч (БХХ₅), перманганатын исэлдэх чанар (ПИЧ), аммони (NH₄), нитритийн азот (NO₂), нитратын азот (NO₃), зэргийг тодорхойллоо.

ЦБ-ын орж байгаа болон цэвэршүүлээд гарч байгаа хаягдал бохир усны сорьцонд хийсэн шинжилгээний дүнг MNS:4943-2015 “Хаягдал ус”-ны стандартад заагдсан хүрээлэн байгаа орчинд нийлүүлэх хаягдал усан дахь бохирдуулах бодисын зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээ (цаашид ЗДХ гэх)-тэй харьцуулан 2 дугаар хүснэгтэд үзүүллээ.

2 дугаар хүснэгт

Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд  Төв аймгийн Зуунмод сумын “Төв Чандмань ДЭХГ-ын ЦБ-ийн цэвэрлэгээний чанар 75.0 % ба цэвэршүүлээд гарч байгаа усан дахь нь Ж/б 82.4 мг/л, ПИЧ 42.4 мг/л, аммони 82.6 мг/л байна.

Дүгнэлт: Төв аймгийн гадаргын усны 2022 оны 06 дугаар сарын хяналт шинжилгээний дүнгээс үзэхэд Туул-Лүн голын ус нитритийн азотын агууламж 0.36 мгN/л буюу ХА-аас 18 дахин давсан, Туул-Заамар цэгээс авсан сорьцонд нитритийн азотын агууламж 0.11 мгN/л буюу ХА-аас 5.5 дахин давсан  бохирдолтой байлаа.

 Төв аймгийн Зуунмод сумын  ‟Төв Чандмань” ДЭХГ-ын ус цэвэрлэх байгууламжийн цэвэршилтийн хувь 75 % тай цэвэршүүлээд гарч байгаа усанд  Ж/б 2.74 дахин, БХХ5 3.2 дахин, ПИЧ 2.12 дахин, аммонийн азотын агууламж 5.5 дахин ХА-аас тус тус  давсан үзүүлэлттэй байлаа.

Төв аймгийн УЦУОШТ-ийн БОШЛаборатори

2022.06.24