МАЛ ТӨЛЛӨХ ҮЕИЙН ЦАГ АГААРЫН НӨХЦӨЛИЙН ЗӨВЛӨМЖ

          Мал сүргийг тогтвортой өсгөх, өсвөр малын бие бялдрын өсөлт хөгжлийг хурдасгах, ашиг шимийг нь нэмэгдүүлэх, сүргийн чанарыг сайжруулахад бэлчээрийн маллагаанд байгаа малыг төллөх үеийн цаг агаар, уур амьсгалын нөхцөл шийдвэрлэх нөлөөтөй. Иймээс төл бойжуулахад хашаа, хороо, хэвтэр бууц, тэжээл ус, өвөрмөц арчигаа маллагаа, тэжээлийн байдлыг тухайн цаг уур, уур амьсгалын нөхцөлд тохируулах шаардлага гарна.

 Мал төллүүлэх хамгийн тохиромтой хугацааг 3-р сарын 2-р 10 хоног буюу агаарын температур 10 градусаас дулаан болсон үе гэж үздэг. 2017 оны 3-р сарын 2-р 10 хоногийн агаарын дундаж температур Жаргалант, Мөнгөнморьт, Угтаал, Батсүмбэр, Эрдэнэ сумдын нутгаар 7.4-9.0 градус, бусад сумдын нутгаар 3.3-6.2 градус хүйтэн ба Цээл сумдын нутгаар ОЖД-ийн орчим, Зуунмод, Мөнгөнморьт, Баянжаргалан, Өндөрширээт, Дэлгэрхаан сумдын нутгаар 3.8-4.7 градусаар, бусад сумдын нутгаар 1.5-4.0 градусаар дулаан байлаа.

Агаарын үнэмлэхүй их температур Бүрэн, Баян-Өнжүүл, Лүн, Алтанбулаг, Баянцагаан, Дэлгэрхаан 7-9 градус, бусад сумдын нутгаар 3-6 градус дулаан байв. Агаарын үнэмлэхүй бага температур Баянчандмань, Жаргалант, Баян, Мөнгөнморьт, Угтаал, Алтанбулаг, Эрдэнэ, Борнуур сумдын нутгаар 20-23 градус хүйтэн, бусад сумын нутгаар 14-19 градус хүйтэн байлаа. Хур тунадасны хувьд Зуунмод, Мөнгөнморьт, Угтаал, Эрдэнэсант, Эрдэнэ сумдын нутгаар 0.0-0.5 мм цас, бусад сумдын нутгаар цас ороогүй ба цас орсон дээрх сумдуудын нутгаар ОЖД-аас бага цас орсон байна. Жаргалант, Зуунмод, Лүн, Угтаал, Өндөрширээт, Эрдэнэ сумдын нутгаар 10-12 м/с, бусад сумдын нутгаар 1-9 м/с салхитай байв.

Ихэнх сумдын нутгаар ажиглалтын талбай орчимд огт цасгүй байна. Жаргалант, Угтаал, Батсүмбэр, Эрдэнэ сумдын нутгаар 1-4 см, зузаан цастай байна.

Батсүмбэр, Эрдэнэ сумдын нутгаар 0.24-0.26 г/см³, бусад сумдын нутгаар цасны нягт тодорхойлох боломжгүй. /Ажиглалтын цэгт цасны дундаж зузаан 5 см хүрээгүй/

            Жаргалант, Мөнгөнморьт сумдын нутгаар хунгарласан 4-5 балл, Баянчандмань, Зуунмод, Баян, Угтаал, Эрдэнэсант, Алтанбулаг, Батсүмбэр, Эрдэнэ, Аргалант, Цээл, Борнуур сумдын нутгаар зарим газартаа мөстсөн 4-5 баллын цастай, байна.

            Засгийн Газрын 286 дугаар тогтоолын дагуу зудын нөхцөл байдлыг үнэлэхэд 3 дугаар сарын 20-ны байдлаар зудархуу нөхцөл байдал үүссэн газар байхгүй байна. Үүнээс харахад хавар мал төллөх үеэр нийт сумдын нутгаар таагүй ба мал хорогдох, турж эцэх, хээл хаях, жилбэ муутай төллөх зэргээр мал хаваржилт хүндэрч эхлээд байна.

Цаг агаарын урьдчилсан мэдээгээр цаашид үе үе хүчтэй цасан болон шороон шуурга шуурах төлөвтэй байгаа тул мал төллөлт, малын хариулга маллагаанд тааламжгүй байхыг анхаарч, цаг агаарын дунд болон богино хугацааны мэдээг тухай бүр авч ашиглаж байхыг зөвлөж байна.  

ХААЦУ-ЫН САЛБАР